Emlak Extra Direktörü Ziya Toygan Bey'e Soruyoruz

HangiEv.com soruyor programımızda bu haftaki konuğumuz Extra Emlak direktörü Ziya Toygan Bey.

HangiEv.com soruyor: Sizi diğer emlak acentelerinden ayıran özellik nedir?

Ziya Bey: Merhabalar. Emlak Extra şirketiyle ilgili biraz kısa bilgi vereyim ben size. 2013 yılı Ocak ayında şirketimizi kurduk. Yerel bir markayız. Biz tabii şirketimizi kurarken bizim kendi belirlediğimiz bazı çizgilerimiz vardı. Bunların tabii ki emlak işinde daha doğrusu her sektörde aynı ama güvene dayalı ilişki kurmak müşterilerimizle ve bu çizgiyi bozmadan devam ettiğimize ben inanıyorum. Özellikle Girne piyasasında bir çok acente olduğunu görüyoruz. Belki de yüze yakın büyüklü küçüklü şirketler ve ofisler var. Tabii ki çok önemli franchise ve çok kalabalık ofislerde var. Biz özellikle dar kadroyla çalışarak, kontrollü büyüyerek, yaptığımız işlerde hataya sebep vermeden müşterimizi yönlendirmeye çalışıyoruz. Şu şekilde çünkü bu ev satın alma işi daha doğrusu emlakçılık aslında çok önemli bir meslek. Dışarıdan biraz böyle basit gibi görünse de insanların belki hayatında bir kez karar verebileceği hatta tüm birikimini yatıracağı belki de daha fazlasını borçlanarak da satın alacağı bu önemli kararda bizim hata yapma gibi bir lüksümüz yok. O yüzden bizim buradaki vazifemiz müşterilerimize en doğru fiyata ve en hızlı şekilde hayalindeki eve kavuşturmaktır.

HangiEv.com soruyor: Günümüzde piyasadaki talep ve hareketlilik nasıldır?

Ziya Bey: Şu an piyasanın hareketlendiğini görebiliyoruz. Pandemi döneminde tabii duraksayan hatta çok yavaşlayan piyasayla maalesef karşılaşmıştık. Fakat hem pandemi de sona gelinmesi hem de şu an talebinde açıkçası değiştiğini de görüyoruz. Mesela pandemi öncesinde daha fazla yatırım amaçlı daire satışı yoğunlukla talep üzerine devam ederken şu an müstakil ev, villa üzerine hatta arsa, arazi üzerine çok yoğun talep var. Çoğu müteahhitin de hatta villaları projedeyken sattığını da söyleyebilirim. Bizim de bu son yıllarda belki bir, bir buçuk yıldır %90 satışımız villa ve arsa, arazi üzerinedir. Bu arada tabii yine pandemi de yavaşlayan kiraya olan talepte bu son dönemde çok hızlanmıştır. Hatta bu son aylarda kiralayacak ev bulamayacak dereceye gelmiştir piyasada. Bu da tabii haliyle taleple alakalı olarak kiraların çok yükselmesini sağlamıştır.

HangiEv.com soruyor: Ziya Bey Kuzey Kıbrıs’a neden yatırım yapılmalıdır?

Ziya Bey: Kuzey Kıbrıs gerek konumu, gerek hava şartları olarak güvenli bir ülke olmasından dolayı her zaman yabancılar için cazip bir ülke olmuştur. Özellikle bizim iş yaptığımız Girne için konuşursak en fazla hotelin, üniversitenin olduğu yani en fazla yatırımın olduğu şehirdir. Ondan ötürü de hem hareketli yaşanması güzel bir şehirdir hem de tabii ki en fazla ev satılan alana, emlağın en çok işlem yapıldığı bölgede yine Girne’dir. Bu hareketlilik tabii ki hep yüksek kira getirisi sağlıyor. Bu da yatırımcıları çok mutlu ediyor. Şu şekilde hem yüksek kira getirisi var hem de döviz kira getirisi olduğu için satın alınan amortisman süresi 10-12 yıl gibi ortalama olarak dönüş sağlıyor. Fakat mesela Türkiye ile kıyaslarsak oradaki fiyatların tabii hem çok yüksek olmasından dolayı hem de kira getirisi Kıbrıs kadar yüksek değil fiyatlar kıyasladığınızda. Ondan ötürü 20 yıl hatta 25 yıla kadar bu süre çıkıyor. Diğer bir konuda şimdi Kıbrıs’taki fiyatlar tabii ki mesela yine Güney Kıbrıs’la veya Türkiye ile kıyaslarsak fiyatların uygun olması yatırımcıya her zaman cazip geliyor. Şöyle bir avantajımız var. Şu an tabii ki fiyatlar o ülkelere göre uygun ama olası bir barış durumunda bu fiyatlar da kat ve kat çıkacağını da düşünürsek şu an Kıbrıs’tan ev almak çok mantıklı. Ayrıca büyük şehirlerdeki kargaşa hayattan sıkılan kişiler için de Kıbrıs çok caziptir. Çünkü çok sakin ve yaşanabilir bir hayat olması Kıbrıs’ta yaşamak için de bir çok kişiyi ev almaya motive etmektedir.

HangiEv.com soruyor: Ziya Bey yatırımcılara tavsiyeleriniz nelerdir ve yatırımcılara yönelik avantajlarınız nelerdir?

Ziya Bey: Kıbrıs’ta yatırım yapacak olan kişilere şu şekilde tavsiye edebilirim. Mesela yatırım amaçlı daire alacak olan ev alacak olanlar mutlaka evini kiralayabilir, satacağı zamanda kar edebilir. Bu kesinlikle bir gerçektir. Tabii ki burada doğru proje ve doğru lokasyona yatırım yapmaları çok önemli. İleriye dönük yatırım yapacaklara tavsiyem ise; arsa, arazi yani toprağa yatırım yapmalarıdır. Çünkü Kıbrıs bir küçük ada ülkesi biliyorsunuz, ondan dolayı da kısıtlı toprak alanımız var. Örnek vermek gerekirse mesela Girne Merkez’de beyaz bölge dediğimiz; apartman izni olan yani apartman yapılabilecek bölge aslında çok dar bir bölüm. Orada da şu an boş, müsait arazi sayısı her geçen gün yapılan projelerden azalmaktadır. Böyle düşününce zaten otomatikman fiyatın yükselmesine sebep veriyor. Diğer bir konuda sadece Girne değil ada genelinde bir çok şirketin parselizasyon projesi yaptığını görüyoruz ve projelerin çokta hızlı satıldığını gözlemliyoruz. Bu da aslında bize toprağa yatırımın en akıllı yatırım olduğunun bence bir ispatıdır.

HangiEv.com soruyor: Ziya Bey, emlak piyasasını zorlayan koşullar ve olumsuzluklar nelerdir?

Ziya Bey: Emlak piyasasında tabii zorlukla karşılaştığımız noktalarda var. Bunların birincisi bürokrasimiz maalesef çok yavaş işliyor. Son dönemlerde yabancıların ev satın alma izni biliyorsunuz tek bir ev alabiliyordu, şu an dört eve kadar çıkarıldı bu aslında çok olumlu bir gelişme olmakla birlikte bunun bir başvuru ve değerlendirme yani soruşturma süreci var. Bu aylarca sürüyor, bazen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarında 3-4 ayı buluyor. Daha üçüncü ülkeler diyelim mesela Rus gibi veya işte İranlı gibi müşterilerin 6-7 ayı en az sürüyor. Bu aslında çok kabul edilebilir bir süre değil; hem alıcıyı hem satıcıyı zora sokacak çok uzun bir süredir. Bu prosedürün aslında daha hızlandırılması lazım. Hem piyasa açısından hem de aslında baktığınızda devletimizin de gelire ihtiyacı olduğunu düşünürsek şu an benim bildiğim kadarıyla 1.000-1.500 kişi arası bu izne başvurup ev satın almayı bekleyen kişi var piyasada. Bunlar bir an önce devir aldığında aslında bu alım, satım, devir vergilerinden devlete çok ciddi bir gelir gelebileceğini ben öngörebiliyorum. Bunların hızlandırılması da hem piyasada yatırımcının önünü açacaktır hem de devlete çok iyi bir gelir olacaktır diye düşünüyorum. Diğer bir sorunumuz kaçak emlakçılık; maalesef onun önüne bir türlü geçilemiyor. Hem ülkemizde bilişim yasasının uygulanmaya geçmemesi, hem de Emlakçılar Birliği’ne yıllardır süregelen bir yasa tasarısını geçirme çabası var fakat maalesef bir sonuca henüz varılamadı. Bu da tabii ki maalesef çok olumsuz bir şey yaratıyor. Şu şekilde hem alıcı hem satıcılar için aslında bir tehdittir bu. Çünkü yanlış yatırım yapmaya yönlendirilebilir. Yani dışarıdan gelen bir kişiye o emlakçının kayıtlı olup olmadığını bilemediği için yanlış bir yatırıma sebebiyet verebilir. Ayrıca bizim mesleğimizin de prestijini tehdit altına alan en büyük unsurdur diye düşünüyorum. Piyasadaki diğer bir sorunumuz da koçan tipleri konusu. Biliyorsunuz ülkemizde 5-6 çeşit koçan tipi var. Bu tabii dünyanın hiçbir yerinde uygulanmayan bir sistem. O yüzden de dışarıdan gelen yatırımcılara bunu anlatmakta çok zorluk çekiyoruz. Bence bunun bir an önce kaldırılması lazım. Çünkü gerçekten yurt dışından gelen bir insana bu koçan tiplerini anlatmak ve güvenip buraya yatırım yapmasını sağlamak bizim için çok ciddi bir sorun olarak görüyorum. Devletimizin de tapuda devri yapılan ve vergisini topladığı bu koçanların hepsinin arkasında durması gerektiğini ben düşünüyorum. Tapuların çeşitli olması bir güvensizlik ortamı yaratıyor. Bizim de iş yapmamızı çok zorlaştırıyor.

HangiEv.com: Bize vakit ayırdığınız için çok teşekkür ederiz.

Ziya Bey: Bana yer verdiğiniz için ben teşekkür ederim. Tüm portföyümüzü; satılık, kiralık ilanlarımızın hepsini HangiEv.com sitesinde bulabilirsiniz.