HangiEv.com Soruyor Öğrencilerle (Lefkoşa)

HangiEv.com Soruyor: Kaldığınız ev yurt mu, kira mı, kendi eviniz mi?

Öğrenci 1-2: Kira

Öğrenci 3: Kirada kalıyorum.

Öğrenci 4: I’m living in a rental apartment. (Kiralık bir dairede yaşıyorum.)

Öğrenci 5: Bu yıl yurttayım. Daha önce kirada da kaldım.

Öğrenci 6: Kiradayım.

Öğrenci 7-8: Yurtta kalıyoruz.

HangiEv.com Soruyor: Ne kadar kira veriyorsunuz?

Öğrenci 1-2: 4000TL

Öğrenci 3: 3500TL

Öğrenci 4: Sanırım 10 ay için kapsıyor, 1 yıl için işte 55.000 TL ödüyoruz.

Öğrenci 5: 200 USD

Öğrenci 6: 150 GBP per month (aylık)

HangiEv.com Soruyor: Kirada/yurtta mutlu musunuz?

Öğrenci 1-2: Değiliz, hemde hiç değiliz.

Öğrenci 3: Yani sayılır.

Öğrenci 4: Yes, I’m okay there. (Evet, iyiyim.)

Öğrenci 5: Yani avantajları var, dezavantajları da var. Ama öğrenciyim ve derslerden vakit bulamadığımız için işte bu temizlik, su/elektrik yüklemesi. Birde sabah kahvaltım, akşam yemeğim yurtta. O yüzden şuan için memnunum ya.

Öğrenci 6-7: Elektrik faturaları Euro üzerinden geliyor, o sıkıntı. O olmasaydı güzel. Onun dışında gayet iyi gidiyor. Zaten ben apartlarda kalıyorum. 3+1 ev gibi şuan. Gayet iyi bir şekilde gidiyor.

Öğrenci 8: Mutluyum, sıkıntı yok.

HangiEv.com Soruyor: Ev bulurken zorlandınız mı?

Öğrenci 1-2: Çoook… Çok zorlandık, aşırı zorlandık. Hatta aylarca evsiz kaldık. Evet, baya bir süre evsiz kaldık.

Öğrenci 3: Ev bulurken çok zorlandım. Hatta ben tek yaşıyorum. Tek yaşamama rağmen, ev bulamadığım için şuan 2+1 evde yaşıyorum. Yani 1+1 veya 1+0’da yaşayabilecekken şuan 2+1’deyim.

Öğrenci 4: Yes, a lot. For International students especially the landlords, I don’t know if its take advantage or is it just like that, but they ask for 6 months’ rent upfront, the deposit and the commision. So its like 8 months prior. So you have to multiply the rent times 8 and pay it upfront to get a house. So it was really a hussle. (Evet hemde çok. Özellikle uluslararası öğrenciler için ev sahipleri bilemiyorum bizden mi yararlanıyorlar yoksa burada hep mi böyle ama 6 ay peşin depozito ve komisyonu önnceden ve bir arada istiyorlar. Yani bu tek seferde 8 aylık kira. Ev tutmak için kirayı sekizle çarpıp o miktarı ödemen gerekiyor ev sahibi olabilmek için. Yani bu büyük bir zorluktu.)

Öğrenci 5: Çok zorlandım.

Öğrenci 6-7: Yok okulun kendi, onlar frekans oldular bulmak için.

Öğrenci 8: Zorlandım evet.

HangiEv.com Soruyor: KKTC Emlak Piyasası hakkında ne düşünüyorsunuz?

Öğrenci 1-2: Rezalet. Hem emlakçılar hem de ev sahipleri kötü niyetli. Evet, yani yardımcı olmuyorlar, yardımcı olma odaklı değiller. Hatta sorun yaratıyorlar, evet.

Öğrenci 3: Yani bilmiyorum, tamamen öğrenciyi düdüklemeye demek istiyorum, amaçlarının bu olduğunu düşünüyorum bilmiyorum.

Öğrenci 4: I think they should consider students as much as, maybe paying upfront, commission and 6 moths rent. Maybe its the standard here I’m not sure. But for students, I think they should be more lenient because we are not working and we don’t have a salary. But we depend on our parents, so they should be more lenient and maybe do a month, you don’t have to pay so many months upfront to get a house here. (Bence öğrencileri daha çok düşünmeliler, belkide 6 aylık peşin+ 1 depozito +1 komisyon burada normaldir bilmiyorum. Ama biraz daha ılıklı/esnek olmalılar bence çünkü biz öğrenciyiz, çalışmıyoruz bir maaşımız yok ve ailelerimize bağımlıyız. Bu sebeple daha esnek olmalılar, belki bir aylık ödeme yada bu kadar çok ayı birlikte ödememe gibi.)

Öğrenci 5: Burası bir öğrenci adası bence. Çok fazla üniversite var, öğrenci çok fazla ve öğrencilerle kalkınan bir ada burası. Ya bilmiyorum, biraz daha belki uygun olabilir ya, öğrenci dostu olabilir. Ama maalesef imkân yok ve üzgünüm ama, emlakçılar bence fazla komisyon alıyor gibi geliyor bana bir tık.

Öğrenci 6: Ev arzında sıkıntı var yani, ev sayısı az. Bu yüzden bazı dönemlerde bulmak çok zor.

HangiEv.com Soruyor: Emlak piyasasında yaşadığınız sıkıntılar nelerdir? Bize bir anınız varsa anlatmak ister misiniz?

Öğrenci 1-2: Biz Akdeniz sitesinde kalıyorduk, bu arada asla Akdeniz sitesini tercih etmeyin, leş. Her neyse, bizim kontratımız bitti ve kirayı bize neredeyse 2-3 katına arttırdılar. Bizde çıkacağız dedik. Ama bunu bize 2 hafta önce falan haber verdiler. Yani çok uzun bir süre değildi bize haber verdiği süreç de. Dedik ki biz ev bulamadık, evsiz kaldık. Eşyalarınızı bizim oraya bırakabilirsiniz ev bulana kadar kalabilir dedi. Bizde dedik ki hemen bulamayız ama. Problem değil zaten yukarıyı kullanmıyoruz dedi. Okey dedik, biz bütün eşyalarımızı yukarı koyduk, ama her şeyimizi yani tencereden pijamaya kadar. 2-3 poşet alabilmiştik sadece, geri kalan her şeyi attı bizim bilgimiz dahilinde değil asla. Ve bize depozitomuzu asla ödemedi. Depozitomuzu vermedi ama evimiz mesela tertemizdi. Kendi geldi baktı, hiçbir problem yoktu. Buna rağmen bize 60 TL depozito gönderdi. Birde bazı ev sahipleri var diyor ki kiranız 6000-7000TL olsun ama sözleşmede 1000TL yazsın. Nedenmiş çünkü devlete az vergi ödesin.

Mesela biz bir ara Haspolat’ta kalıyorduk, o ara ev bulamadığımız için Haspolat’a taşındık. Tabi biz Türkiye’deydik o süreçte bulamıyoruz evi göremiyoruz. Adam bize dedi ki okula yürüyerek en fazla 10 dakika, merkezi yerde. Biz eve bir gittik arkadaşlar koşarak bile okula 10 dakikada ulaşamazsınız. Araba ile falan sekiz dakika sürüyordu ancak. Ve leş bir yerdi, kaldığımız yer sadece kanalizasyon kokuyordu, yüzerek gidiyorduk kanalizasyon suyunda. Kuş, köpek pisliği her şey leş gibi, çöpler her yerde. Şey var yılbaşında bir arkadaşımız bize kalmaya gelmişti, bir kız arkadaşımız onun evde kaldığını görünce bize dedi ki, bu evde sizden başka kimse kalamaz. Bizde dedik ki sen bizim evimize karışamazsın. Polis çağırıyorum dedi çağır dedim. Bu saatte de kimse gelemezmiş eve. Sen benim evimin içine, haneme karışamazsın, sen git kendi işini yap, benim evime karışamazsın. Ve bizi tehdit etmişti, polis çağıracağım, sizi bu evden attıracağım bu evde kalamayacaksınız gibi iddialarda bulunmuştu. Birde evimiz küflenmişti bu arada, küf tutmuştu kıyafetlerimize kadar, ve boyatmıyordu da. Biz 3-4 ay boyunca sadece hasta gezdik. Hiç birşey yapmadı.

Birde şöyle bir sıkıntı yaşadık biz, ev sahiplerimiz sözde oturmaya diye geldiler, dediler ki (daha bu arada bizim sözleşmemiz 1 yıllık ve nisanda bitecek, bundan bir 1-2 ay önce gelmişlerdi) ve dediler ki biz işte maddi zorlukta geçinemiyoruz. Sizin sözleşmenizi değiştirelim, 1000TL daha zam yapalım. Biz bunu kabul ettik, iyi niyetli olmayın çünkü biz iyi niyetliyiz. Biz çünkü ev konusunda çok sıkıntı yaşadık, çok süre evsiz kaldık ve ev sahiplerimiz de ‘o süreçte’ çok iyilerdi ve her şeyimize çok yardımcı oluyorlardı. Bizde dedik 1000TL için rezillik çekmemize gerek yok zaten şuan çıksak, taşınmaya da halimiz yok. Birde 8000TL den aşağıya ev bulamayacağımız için bir şey değil dedik, 4000’di 5000 olacaktı okey dedik. Ama bundan sonraki süreçte bizi 600 TL için rezil ettiler, rezil duruma soktular bizi. Eğer ki o sözleşmeyi değiştirip 2000TL olarak göstermiş olsalardı ben 2000TL’den fazla asla ödemezdim. Değiştirmediler. 2000TL olarak gösterelim, devlete fazla vergi vermeyelim ama siz 5000TL ödeyin. Biz buna da okeydik ama değiştirmediler.

Öğrenci 3: Bir evde kaldım Hamitköy’de orada da evimi su bastı. Yani tamamen aslında benimle ilgili bir problemdi bu. Yani benden kaynaklı bir şey oldu ama yani ev sahibimin bana yardımcı olmadı gerekiyordu, gelmesi gerekiyordu. Ne bileyim vanayı nasıl kapatacağım edeceğim, bir şeyler göstermesi gerekiyordu. Ama o ne yaptı biliyor musunuz, ben böyle evde kovayla sular boşaltıyorum, arkadaşlarım falan tüm komşular yardım ediyor, geldi bana şey dedi ‘Ya bu merdivenleri de sileceksin dimi, çok kirlenmiş.’ Dedim tabi ki silerim abi yani benim görevim bu. Sen başka şey varsa söyle, bahçe işleri falan ben yaparım. Öyle bir şey yaşamıştım. Ben şimdi ev kiraladığım zaman, atıyorum 2300TL’ydi o zaman kiram. Yaz döneminden önce emlakçı bana geldi dedi ki senin kiranı işte 3500 yapacağız. Bende dedim tamam yani yapacak bir şey yok, ama sözleşmede de şey diyor, 10% oranında bir faiz yapılabilir, daha fazlası yapılamaz. Sonra ben emlakçıya gittiğimde bana şey dedi, ama o TL üzerinden değildi biz onu euro üzerinden dedik. Yani sözleşmede euro yazmıyor bir kere yada sterlin yazmıyor o geldi bana işte biz bunu sterlinden, euro üzerinden hesapladık dedi. Neyse işte yine hesaplayınca da o çıkmıyor bu arada ondan sonra tekrar konuştuk hayat şartları, pahalılık, o bu dedi fiyatı arttırdı 3500’e. Sonra ben Türkiye’ye gittim geldim bana bu sefer şey dedi ‘Ya hayat daha da pahalandı Emineciğim inanabiliyor musun? Kiranı 6000TL yapacağız. Bende dedim ki nasıl olabilir? Siz bana 3500 dediniz ve bende bu yüzden ev aramadım. Yani dolayısıyla kiramı 6000 yaparsanız ben bu evden çıkmak zorunda kalırım ve benim bir evim olmaz. Ondan sonra bu bana şey dedi işte yok hayat pahalılığı da, işte bütün evler arttı falan. Bende dedim ki bütün evler 1000TL olsaydı sen o kirayı 1000TL’ye düşürecek miydin o zaman dedim. Yani şimdi ona o zaman bakmak lazım gibi bir şey söyledi. Neyse işte öyle böyle derken, yani peşin ödemem şartıyla/koşuluyla 3500’e okey dediler o söz verdikleri fiyata. Eğer peşin ödeyemeseydim yani kirayı aylık veya altı aylık verseydim 6000TL ödeyecektim.

Öğrenci 4: For me, it’s just finding a house that will accept maybe 2 months prior. Because all of them are like 6 months or 12 months. And they stand about that, you can’t bargain. 6 months, 12 months, take it or leave it. That was the main issue.

Öğrenci 5: Bu kaldığım yurdu aradığımda yazın bana farklı bir fiyat söylediler, 68.000 TL dediler. Arkasından ben belli aralıklarla farklı numaralardan tekrar aradım. Hep bana işte 68.000TL fiyat veriyorlar ve ben açıkçası evet avantajlıydı yemek vardı içinde ama 68.000TL de verilecek bir para değil maalesef bu ekonomide. Arkasından babama söyledim, hani dedim ki baba bu sene sen bul. Babam aramış konuşmuş aynı yurtla ve babama 55.000 demişler. Hatta 58.000 demişler babam 55.000’e kapatmış. Yani çok teşekkür ederim bizim sesimiz olduğunuz için. Onun haricinde umarım ev sahipleri, emlak sektöründe çalışanlar biraz daha insaflı, biraz daha kendi çocuklarının da öğrenci olacağını bilerek, o bilinçle hareket edebilirler diye umut ediyorum.

Öğrenci 6: Buraya yerleşirken şöyle bir sıkıntı oluyor, çok fazla masraf harcıyoruz şu anda. Türkiye’ye göre bütçesi çok fazla buranın. Evi kurarken gerçekten o çok sıkıntı oldu. Bütçe konusu sıkıntı başka bir sıkıntı daha görmedim.

Öğrenci 7: Şimdi ev sahibine göre değişiyor. İyi ev sahibi olursa sıkıntı olmuyor gerçekten ama kötüsüne denk geldiği zaman da depozito da vermiyorlar, sizi de mağdur edebiliyor gerçekten.